Bacterievuur (of perenvuur in de volksmond) is een plantenziekte die veroorzaakt wordt door de bacterie Erwinia amylovora. De ziekte kan veel economische schade veroorzaken in de fruitsector. Wie het Hageland kent, weet dat er in deze streek zeer veel fruitteelt is. De ziekte komt vooral voor in fruitplantages, maar ook in slecht onderhouden particuliere tuinen bij sierkers, meidoorn, lijsterbes, vuurdoorn en andere sierplanten. Zieke bomen en struiken lopen in korte tijd ernstige schade op en sterven zelfs af. De ziekte kan zeer snel uitbreiden. Bij hoge temperaturen en vochtig weer in de lente, vermenigvuldigen de bacteriën zeer vlug. Bloesems, vruchten, bladeren en twijgen verkleuren en verschroeien. De ziekte ontstaat enkel bij volgende waardplanten: peer (Pyrus), appel (Malus), meidoorn (Crataegus), dwergmispel (Cotoneaster), mispel (Mespilus), kweepeer (Cydonia), vuurdoorn (Pyracantha) en krentenboompje (Amelanchier). Deze waardplanten dragen dan de ziekte aan de fruitplantages over. Vooral de meidoornhagen zijn de grote boosdoener, want als deze hagen niet goed onderhouden worden, zijn zij de ideale voedingsbodem voor de bacterie. Reeds in september 2008 drong Vlaams volksvertegenwoordiger Peter Reekmans (Lijst Dedecker) al aan om werk te maken van de bestrijding van bacterievuur. Als Glabbeekse gemeenteraadslid diende hij een voorstel in om meidoornhagen te schrappen uit de haagpakketten van IGO-Leuven. Het gemeentebestuur van Glabbeek en IGO-Leuven vonden toen dat sensibilisering wel zou volstaan... Helaas, het probleem is sindsdien enkel verergerd. Intussen heeft een fruitteler uit Tienen reeds 1400 perenbomen moeten rooien en een fruitteler in Glabbeek recent nog een gans perceel bomen.
Lokale besturen kunnen economische schade voorkomen
Bacterievuur is zeer besmettelijk en kan enorme economische schade met zich mee brengen (50000 euro/ha). Jaarlijks worden er vele besmette bomen gerooid. Soms moeten hele plantages eraan geloven. De voorbije jaren is de ziekte fel uitgebreid en fruittelers zijn bang dat ganse oppervlaktes zullen moeten worden gerooid. Zeker omdat er geen gewasbeschermingsmiddelen om de ziekte te bestrijden voorhanden zijn. Om de ziekte te voorkomen, moeten er dus preventieve maatregelen genomen worden. Fruitteler Luc Borgugnons, tevens landbouwspecialist voor Lijst Dedecker, en volksvertegenwoordiger Peter Reekmans zijn al geruime tijd voorvechters voor een grondige aanpak van deze problematiek. Sinds verleden jaar is er per KB van 23 juni 2008 een strenge Belgische wetgeving voor handen. Eén groot probleem is echter dat de lokale overheden niet op de hoogte zijn van de problematiek en deze wetgeving, laat staan de toepassing ervan nastreven. De wetgeving verplicht namelijk dat burgers die in het bezit zijn van waardplanten van Bacterievuur hun planten snoeien in de winterperiode, meer bepaald tussen 1 november en 1 maart. Ook moet iedere burger bij vaststelling van bacterievuur de ziekte verwijderen tot 50 cm onder het ziektebeeld. Aangetaste bomen en takken moeten ter plaatse verbrand worden. Soms is men zelfs verplicht om ganse hagen te rooien. Zelfs openbare terreinen waar men deze waardplanten kan vinden, worden niet onderhouden en vormen een gevaar.
Het FAVV bracht eind verleden jaar een folder uit, en richtte PCE’s (ProvincialeControleEenheden) op om haarden van bacterievuur te melden. In West-Vlaanderen werden er al talrijke initiatieven genomen via een samenwerking tussen het FAVV, de provincie, de gemeentebesturen en de fruittelers. In Vlaams-Brabant komt een degelijke bestrijding van het bacterievuur echter niet van de grond, terwijl het Hageland een zeer kwetsbaar gebied is. Lijst Dedecker zal in de provincieraad van Vlaams-Brabant een tussenkomst doen bij de gouverneur om dringend tot actie over te gaan en een samenwerking op te zetten tussen de sector en de lokale overheden. Ook zullen de mandatarissen van Lijst Dedecker dit op de agenda van de Hagelandse gemeenteraden plaatsen.
Lijst Dedecker wil het probleem ernstig aanpakken
Omdat de ziekte snel uitbreidt en de lokale overheden niet of nauwelijks optreden, moeten we durven initiatief nemen en dient de wetgeving aangepast te worden. Particulieren die deze waardplanten aanschaffen, moeten beter geïnformeerd worden en de lokale overheden in het Hageland moeten de locaties waar deze waardplanten zich bevinden beter in kaart brengen.
Volksvertegenwoordiger Peter Reekmans en landbouwspecialist Luc Borgugnons van Lijst Dedecker stellen na gesprekken met de fruitsector zelf voor om de waardplanten in kaart te brengen. Burgers en openbare instanties moeten bestaande en nieuwe aanplantingen van waardplanten melden bij de gemeentelijke milieudienst. De lokale overheid moet tevens in deze problematiek beter gaan samenwerken met het FAVV, de milieuambtenaar heeft in deze een cruciale rol te vervullen. Dit biedt verscheidene voordelen : de locaties waar de waardplanten zich bevinden zijn bekend, men kan bij de melding de burger informeren over de gevaren en een jaarlijkse controle doen op goed onderhoud. Als men bij controle vastgesteld heeft dat de aanplanting slecht onderhouden is, dan kan de gemeente de eigenaar ervan verplichten zich in regel te stellen of de groendienst inschakelen om op kosten van de eigenaar dit te doen. Iemand die zijn aanplanting normaal onderhoudt, zal dus geen problemen ondervinden.
Lijst Dedecker wil met dit voorstel de fruittelers beter beschermen en voorkomen dat de waardplanten door de burgers niet meer mogen worden aangeplant, zoals dit nu in bufferzones rond boomkwekerijen al het geval is. Vlaams volksvertegenwoordiger Peter Reekmans zal hiervan werk maken in de commissie Landbouw om deze problematiek met de juiste wetgeving op te lossen.
Download KB 23 juni 2008 m.b.t. bestrijding bacterievuur
TIENEN/GLABBEEK - Fruitteler Marc Reynaerts uit Tienen moet 0,85hectare fruitbomen rooien. 'Aangetast door het perenvuur, ook wel bacterievuur genoemd', stelt hij vast. 'Oorzaak zijn vermoedelijk de niet gesnoeide, geïnfecteerde meidoornhagen.' Reynaerts wil meidoornhagen zo ver mogelijk uit de buurt van plantages houden. 'Eens de bacterie in een plantage, is de ziekte ondanks alle teeltmaatregelen moeilijk te onderdrukken', ervaart hij. 'Dat kan leiden tot rooien wat een groot financieel nadeel betekent. Ondanks een hele zomer van uitgebreide controles en systematische verwijdering van aangetaste takken heeft in mijn plantage de ziekte zich in zo'n mate verspreid dat het rooien van 1.400 perenbomen van de variëteit Durondeau noodzakelijk werd.' Hij raadt hagenplanters aan geen meidoorn meer te planten. 'Immers indien de haag zelf geïnfecteerd wordt, kan men na controle door het Federale Voedselagentschap verplicht worden de haag te kappen. Een tip: een haag van sleedoorn bloeit even mooi en dat is een heester die de infectieziekte niet verspreidt.' Symptomen van bacterievuur zijn zwart uitslaande bloesems. Vooral eenjarige scheuten raken gemakkelijk aangetast. Zonder verwijdering verziekt de hele boom. In Glabbeek sensibiliseert het gemeentebestuur op voorstel van oppositieraadslid Peter Reekmans (LDD) de bevolking om meidoornhagen degelijk te onderhouden. Het overweegt zelfs controles te doen. 'We dringen bij Igo-Leuven aan informatie te geven over plantplaatsen en onderhoud van hagen', aldus schepen van Leefmilieu Maria Saelmaekers (CD&V). Igo voert haagcampagnes met pakketten van allerhande heesters, waaronder de stekelige meidoorn, die tot de familie van de rozen behoort. Reekmans vindt sensibilisering niet genoeg in een gemeente met een fruitveiling en waarin fruit van groot economisch belang is. Hij vraagt plantzones af te bakenen en meidoorn zelfs te bannen uit de pakketten. Maar zover wil Igo (voorlopig) niet gaan. 'De beste remedie tegen besmetting is geregeld snoeien en zeker niet in bloesem laten komen, hoe welriekend die ook mag zijn', geven deskundigen bij Igo en ook bij Natuurpunt te verstaan.In de pers (Het Nieuwsblad 6/11/08): Bacterie velt 1.400 perenbomen: benadeelde fruitkweker en Lijst Dedecker willen meidoorn inperken
