Twaalf dagen geleden lanceerde Peter Reekmans (LDD) een meldpunt voor leegstaande sociale woningen. 'Ik denk dat ik nu ongeveer aan duizend zit. Maar mensen blijven me adressen mailen van leegstaande sociale woningen. En dat terwijl er een wachtlijst van meer dan 70.000 mensen is. Er is een probleem, denk ik.' (Door Douglas De Coninck) Peter Reekmans (LDD): Dit is exponentiële verspilling. De huizen lopen schade op, er staan nog meer mensen nodeloos op de wachtlijsten voor een sociale woning en de gemeenschap loopt voor kapitalen huurgelden mis.
"Beste, ik kan u hierbij melden dat in de 'Stuyvenbergwijk' in Hoboken (Don Bosco) al jaren sociale woningen leegstaan. In de Dr. Flemingstraat staat ook een huis met een kapot dakvenster, dit is al gemeld aan de 'Woonhaven', maar er gebeurt niks." "Hallo, in de Brusselsestraat in Leuven staan er een stuk of drie sociale appartementsblokken leeg die prima beschikbaar kunnen zijn. Wij staan op die lijst, en als we dat zien, weten we niet waar kruipen." "Geachte heer, de Dodenwijk staat reeds meer dan vier jaar leeg voor zogezegde renovatie, alwaar geld voor gezocht wordt. Ondertussen is een andere maatschappij ook een honderdtal woningen aan het leegmaken, ook voor zogezegde renovatie, maar waar geen geld voor is." "Het is niet bij te houden, het is simpelweg niet bij te houden", zucht Peter Reekmans, Vlaams Parlementslid voor LDD. "Mijn radar gaat ook niet erg hoog. Slechts een klein aantal mensen is op de hoogte van het bestaan van www.leegstand.be. Uit sommige regio's komt er wat meer respons, uit andere niets. Het probleem van leegstand in sociale woningen wordt geweldig onderschat."
KAPELLE-OP-DEN-BOS
Lijst Dedecker is niet bepaald de politieke stroming waarvan je veel nuttige initiatieven voor een beter socialehuisvestingsbeleid verwacht. LDD pleit onomwonden voor de privatisering en de invoering van een sociale huurcheque. "In eerste instantie moet de sector worden gedepolitiseerd", zegt Reekmans. "Al die nutteloze tussenbesturen moeten weg. De diagnose is jaren geleden al gemaakt: de meer dan honderd lokale, vaak intercommunale huisvestingsmaatschappijen (afgekort als shm's, DDC) zijn parkeerplaatsen voor net-niet-schepenen. Het zijn vergaarbakken voor politieke non-talenten van wie de inzet voor 'de partij' op de een of andere manier moest worden beloond met een mandaatje. Dit is de kern van het hele probleem. De zaken zijn zo georganiseerd dat de sociale huisvesting in Vlaanderen voor een groot stuk wordt beheerd door mensen die zijn geselecteerd op een gebrek aan talent en bekwaamheid. En hier hebben we nu het resultaat."
De verzamelwoede van Peter Reekmans begon met acht sociale woningen in de Kerselaarstraat in Kapelle-op-den-Bos. Hij werd door een LDD-gemeenteraadslid getipt over hoe de woningen in 2004 waren ontruimd met het oog op renovatie, een renovatie waar nooit aan is begonnen. Een bezoek ter plaatse leerde dat de acht woningen er best nog bewoonbaar uitzagen. Geen gebroken ramen of zo, daken die zo te zien best nog een decennium of twee meekunnen. "Ik stelde er een vraag over in het parlement", zegt Reekmans. "Men aanvaardde de vraag niet. Men vond het een te lokale, te particuliere aangelegenheid. Ik kon daar in komen, in zoverre leegstand van instapklare sociale woningen een probleem zou zijn dat zich beperkt tot Kapelle-op-den-Bos. Dat is helaas niet zo." Verzamelstuk nummer twee situeerde zich in Aarschot, met een reeks woningen in de Molendreefwijk en de Gijmelbergwijk. "Ze stonden al enkele jaren leeg en dat was er aan te zien", zegt Reekmans. "Weinig is schadelijker voor de kwaliteit van een woning dan leegstand. Je maakt je de bedenking: oké, er moet worden gerenoveerd, maar zou dat ook het geval zijn als de woningen de afgelopen jaren bewoond waren geweest? Ik begon alert te worden, reed wel eens door een sociale woonwijk. Ik stelde nog meer vragen, over andere gevallen. Weer geen antwoord. Te particulier, te lokaal. Tja, dan zit er niets anders op dan de bevolking om hulp te vragen."
Aarschot, de wijk Orleanstoren. Drie jaar geleden legde de aannemer hier de laatste hand aan een complete nieuwbouwwijk met 28 fonkelnieuwe sociale woningen. Ze ogen erg comfortabel en modern, de afwerking is luxueus. Dat mocht, want de Samenwerkende Bouwmaatschappij voor Goedkope Woningen (SBGW) investeerde een kleine 3,2 miljoen euro in het project. Drie jaar later is het nog steeds een spookwijk. Er woont niemand. "En dat is er stilaan aan te zien", zegt Reekmans. "De eerste woningen vertonen tekenen van verval. Er loopt een proces tussen SBGW en de aannemer over de kwaliteit van de afwerking. Het is niet aan mij om te zeggen wie gelijk heeft, de aannemer of de huisvestingsmaatschappij. Ik stel enkel vast dat door te kiezen voor een proces, waarvan je wéét dat dat jaren zal aanslepen, je in de meest letterlijke zin geld door ramen en deuren gooit. Niet opgeleverd betekent niet bewoonbaar." De SBGW kondigde deze week in een reactie al aan dat ze dan toch tot een vergelijk is gekomen met de aannemer en dat de 28 woningen nu heel snel bewoonbaar zullen worden. "Dan heeft www.leegstand.be toch al één doel bereikt", zegt de bezieler, die zich verkneukelt in het feit dat de SBGW in 2007 opereerde onder het voorzitterschap van Gwendolyn Rutten, kandidaat-voorzitster bij Open Vld. "Ze heeft dat van haar officieel cv verwijderd. Het is ook niet iets om trots op te zijn. Het was één grote janboel daar, de directie rolde vechtend over de grond. Met onder meer dit tot gevolg."
'EXPONENTIËLE VERSPILLING'
In de Bevrijdingslaan in Eisden-Maasmechelen werden twaalf woningen aangetroffen die al vijf tot negen jaar leegstonden. Voor Willebroek alleen staat de teller op 69 woningen. In Zwijndrecht staat een hele wijk van negentien woningen al drie jaar leeg. In de wijk Otterbeek in Mechelen zijn het er zo'n honderd. Het enige teken van menselijke activiteit is een statige gedenkplaat: "Op 3 oktober 1964 werden door de S.M. De Mechelse Goedkope Woning de 40 woningen Otterbeek ingehuldigd in aanwezigheid van de heren Spinoy A., minister, De Saeger J., burgemeester." "Renovatie is het vaakst gehoorde argument", zegt Reekmans. "Maar blijkbaar is het voor sociale huisvestingsmaatschappijen niet mogelijk om de verhuizing van bewoners te doen samenvallen met de start van de renovaties. Men 'plant' in het wilde weg renovaties, komt dan opeens terug op die voornemens, begint alweer nieuwe complexen te bouwen en men laat woningen jarenlang leegstaan. Dit is exponentiële verspilling. De huizen lopen schade op, er staan nog meer mensen nodeloos op de wachtlijsten voor een sociale woning en de gemeenschap loopt voor kapitalen huurgelden mis. Ik kom tegen het weekend aan duizend woningen. Nemen we een gemiddelde sociale huurprijs van 300 euro per woning en een leegstand van 30 maanden, dat is 3 miljoen euro, hup, over de balk." Reekmans kreeg donderdag de banbliksems van het halve Vlaams Parlement over zich heen. "U hebt berekend dat er minder opbrengst is als die woningen leegstaan", reageerde minister Ingrid Lieten (sp.a). "De belangrijkste doelstelling is gezinnen een fatsoenlijke huisvesting te geven, niet geld in het laatje te brengen."
TITANENWERK
Er is op dat gebied in Vlaanderen anders wel werk aan de winkel. Er zijn 142.000 sociale woningen en er is een wachtlijst van zo'n 75.000 mensen die er volgens hun inkomen recht op hebben. Leegstand is onvermijdelijk op een markt met enkel sociaal zwakkeren, die nogal intens verhuizen, en met wooncomplexen die om de zoveel tijd moeten worden aangepast aan nieuwe noden en nieuwe tijden. Maar op de website van Reekmans blijven de zonder meer hallucinante foto's en onbegrijpelijke cijfers binnenstromen. "We checken alle meldingen", zegt Reekmans. "Misschien niet altijd even goed, want in het parlement betrapte Michèle Hostekint (sp.a) ons op zes foute meldingen, die we natuurlijk onmiddellijk hebben verwijderd. Het is ook een titatenwerk. Ik heb hiervoor één medewerker. Er is nu weer een melding over Brugge. Honderdvijftig instapklare sociale woningen die al jaren zouden leegstaan. Honderdvijftig." "Er is nog iets wat opvalt. Mijn mailbox puilt uit. Klachten over dit, klachten over dat. En heel veel concrete gevallen. Daar: zoveel woningen leeg. Daar: zoveel woningen. Wat ik nog niet kreeg, was een dubbele melding. Met deze website krijgen we maar een fragment te zien van het ware probleem, en ik begin te vermoeden dat het echte cijfer in de buurt ligt van 3 procent van de 142.000 bestaande sociale woningen. Dat zijn vijfduizend woningen." Bron: De Morgen 28/11/09
