Geachte militaire Provinciecommandant,
Dear ambassadors of the United Kingdom and Australia,
Eerwaarde heer pastoor,
Geachte collega’s van het schepencollege, de gemeenteraad en de OCMW-Raad,
Geachte Ere-Burgemeester en Ere-schepenen,
Waarde familieleden van slachtoffers,
Beste inwoners,
I especially welcome in our town, all the relatives of the victims of the plane crashes,
Ter nagedachtenis van al diegenen die door het oorlogsleed in ons dorp getroffen werden, organiseren wij vandaag als gemeentebestuur deze plechtige herdenking.
In memory of all the victims of war violence in our town, we organize today as local authority this ceremonial commemoration.
Op deze herdenkingsdag gaan we als gemeente vandaag nog een stap verder dan het organiseren van een herdenkingsviering. Deze namiddag brachten we met heel veel respect en eerbied de laatste drie slachtoffers van de gecrashte Britse Lancaster NN775 naar hun laatste waardige rustplaats op het militaire kerkhof van Heverlee. Daarnet huldigden we aan het gemeentehuis een herdenkingsmonument in voor deze soldaten, die tijdens WO II vochten voor onze vrijheden van vandaag. We brachten hulde op de crashlocaties en na deze viering zullen we de tentoonstelling “ons dorp tijdens WO II’ plechtig openen. Wij brengen vandaag hulde aan de talrijke dappere inwoners die actief waren binnen het verzet en opkwamen voor hun land en hun dorp, dat zwaar gebukt ging onder de bezetting. Meerdere inwoners waren actief binnen verzetsgroeperingen zoals de Witte Brigade en de Nationale Koninklijke beweging. In het bijzonder brengen we vandaag hulde aan Jozef Denruyter, René Laermans en Georges Lambrechts, drie jonge weerstanders die op 19 oktober 1943 gefusilleerd werden door de Duitse bezetter. We moeten hier spreken van regelrechte moord, want de strafmaat voor de ten laste gelegde verzetsdaden was totaal buiten proportie. Zij waren geen soldaten, maar zij probeerden met hun verzetsdaden enkel de levensomstandigheden van hun medemensen in Glabbeek te verbeteren tijdens de oorlog.
In het bijzonder herdenken wij vandaag ook August Vanhellemont, Justin Bollen en August Vandenberg, drie inwoners uit Attenrode-Wever die omkwamen in de concentratiekampen nadat ze opgepakt werden in het kader van een gruwelijke vergeldingsactie in de naburige gemeente Meensel-Kiezegem. Zij overleefden de oorlog niet, enkel omdat ze op de verkeerde dag op de verkeerde plaats waren.
Dames en Heren,
Tijdens WO II stortten er maar liefst vier vliegtuigen neer in onze gemeente en op alle crashlocaties werd door de gemeente intussen een herdenkingsbord geplaatst. De eerste vliegtuigcrash in Glabbeek was die van de Britse bommenwerper Vickers Wellington van het 115de
RAF squadron in de nacht van 5 op 6 augustus 1941. Dit vliegtuig werd neergeschoten en stortte neer in een weide in deelgemeente Zuurbemde. Meerdere bemanningsleden raakten daarbij gewond en dankzij de hulp van onze inwoners kregen zij de eerste zorgen toegediend. De zes inzittenden overleefden allen gelukkig de oorlog.
The first aircraft that crashed in Glabbeek was a British Vickers Wellington Bomber of one hundred and fifteenth RAF SQUADRON. It was hit by enemy fire and crash-landed in a meadow in the hamlet of Zuurbemde. Several of its crew were injured, and they were given first aid by some of our villagers. Luckily, the entire crew, Flight Lieutenant (spreek uit lefTENant) Frederick Lorne Litchfield, sergeant Richard Hanmer Hilton-Jones, sergeant Donald Arthur Boutle, sergeant Alexander Scott Lawson, sergeant Edward Frank Lambert and sergeant James Ian Bradley Walker survived the war.
Er stortten ook twee Duitse vliegtuigen neer in onze deelgemeenten Kapellen en Bunsbeek. Wij gedenken ook de Duitse slachtoffers: hauptman Franz Buschman, Unteroffiizier Heinrich Schmalfeld en Unteroffizier Alfred Wachtel. Wij herdenken vandaag nadrukkelijk alle slachtoffers van deze gruwelijke oorlog. Want elke gesneuvelde was iemands kind, aan welke zijde hij ook vocht. Alle families rouwden even hard voor een zoveelste leven te veel dat ze verloren hadden
Het vierde vliegtuig stortte neer in deelgemeente Bunsbeek op 5 maart 1945. De Britse Lancaster bommenwerper NN775 kwam neer in een weide en verdween in de drassige ondergrond. De zeven inzittenden kwamen daarbij om het leven.
The fourth incident happened in the village of Bunsbeek on the fifth of March 1945. RAF Lancaster bomber NN775 crashed in a meadow and was swallowed by the boggy soil. None of the seven-strong crew survived the crash. It consisted of Flying Officer Holman Kerr, navigator Sidney Smith, sergeant Christopher Hogg, sergeant William Marsden, bomb aimer Frank Clarke, sergeant Allan Olsen from Australia and sergeant Herbert Thomas from Jamaica.
Als burgemeester van deze gemeente ben ik enorm verheugd over de aanwezigheid van de familieleden van de slachtoffers en de officiële vertegenwoordigers van het Verenigd Koninkrijk en Australië. Het verhaal van de NN775 was er voor de families van de slachtoffers één met vele vraagtekens. Uit respect voor deze soldaten, die mee gestreden hebben voor de vrijheden die wij allen vandaag kennen, organiseerde het gemeentebestuur na 71 jaar dankzij het grondige opzoekwerk door Ben Cleynen, André Bruyninckx en vele vrijwilligers, de opgraving van het vliegtuigwrak en de berging van de voltallige bemanning op de symbolische dag van 11 november 2016. Na 72 jaar kregen alle slachtoffers vandaag een waardige laatste rustplaats en krijgen de talrijke familieleden hier aanwezig eindelijk antwoorden op de vele vragen die hen jaren bezighielden.
Dear relatives and representatives of the United Kingdom and Australia, Today, after 72 years, we brought your compatriots, for whom we feel the deepest respect and gratitude, to their final resting place. But also the archaeological research on the location of the crash was of the utmost importance as it allows us today to provide answers to some of the questions that you, as surviving relatives of the seven crew members must have been harbouring for so many years.
Het gemeentebestuur en ikzelf vinden deze herdenking van vandaag zeer belangrijk. Ze helpt immers mee de herinnering levend te houden, de herinnering aan de gruwel die zich heeft afgespeeld in ons eigen dorp, nog maar 72 jaar geleden. Want “Wie zich het verleden niet herinnert, is gedoemd het opnieuw te beleven” luiden de wijze woorden van schrijver-filosoof Georges Santayana. Het is daarom onze politieke, democratische en menselijke plicht ervoor te zorgen dat ook zij die na ons komen, achterom blijven kijken en lessen trekken uit deze vreselijke episode uit onze geschiedenis.
It is our political, democratic and human duty to make sure that all future generations will never forget the kind of suffering that the violence of war can bring upon a nation and its people.
De geschiedenis moet voor onze kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen een waarschuwing zijn voor de gevolgen van oorlogsgeweld. Deze verhalen zijn een waarschuwing voor de gevolgen van totalitarisme en extremisme. Net hier ligt daarom de belangrijke taak voor ons als gemeentelijke overheid om te blijven investeren in herinneringseducatie en in goed onderwijs.
Ik dank U.
Burgemeester Peter Reekmans
Glabbeek, 28 april 2017