De N-VA trok onder leiding van hun voorzitter Bart De Wever op 6 januari 2005 met een colonne Vlaamse bestelwagens naar de Waalse scheepslift van Strépy-Thieu. Doel van hun actie toen was om symbolisch met bestelwagens vol met namaakgeld de miljardenstroom vanuit Vlaanderen naar Wallonië aan te kaarten. Een meer dan terechte actie van de N-VA intussen al 19 jaar geleden om deze totaal oneerlijke transfers aan te klagen. Maar vandaag zouden de burgemeesters van de andere 299 Vlaamse steden en gemeente een identieke symbolische actie kunnen herhalen om dezelfde oneerlijke geldtransfers naar de stad Antwerpen aan te klagen. Want de stad Antwerpen trekt onder het beleid van N-VA op vlak van Vlaamse subsidies intussen al 11 jaar fors het laken naar zich toe, waarbij de Stad Antwerpen alleen al jaarlijks 1,1 miljard euro aan Vlaamse subsidies opstrijkt. Dat is meer dan het dubbele dan haar eerste achtervolger, de Stad Gent met 488 miljoen euro. Maar als je hierbij het Gemeentefonds, pensioenovername, … bijtelt kom je al snel over de 2 miljard euro uit waarin 299 van de 300 steden en gemeenten mogen voor opdraaien ten voordele van één gemeente: Antwerpen. In briefjes van 50 euro gaat het over maar liefst 50 m³ bankbiljetten of enkele bestelwagens boordevol opeengepakte briefjes van 50 euro.
Sinds N-VA aan het beleid is in Antwerpen mag de rest van Vlaanderen al enkele jaren overduidelijk fors betalen voor stevige geldtransfers naar Antwerpen. Zo is het uiteraard makkelijk voor een stadsbestuur om zich op de borst te kloppen dat men schuldenvrij is en kan men in een verkiezingsjaar zelfs belastingverlagingen beloven. Men laat gewoon de rest van Vlaanderen opdraaien om deze rekeningen te betalen. Want het zijn effectief de 6.238.000 andere Vlamingen die mochten opdraaien om de historische schulden van 536.000 Antwerpenaren te kunnen wegwerken. Hier heeft men geen enkele politieke kunde voor nodig maar enkel een hoog gehalte aan politiek nepotisme.
Uit de cijfers van het Agentschap Binnenlands Bestuur blijkt dat Antwerpen in 2012 een schuld had van 2.591 euro per inwoner. In 2022 bedroeg de schuld van elke Antwerpenaar zo’n 771 euro en in 2023 kon de stad landen op amper 577 euro schuld per Antwerpenaar of nog voor ruim 52 miljoen euro schuld aan leningen voor investeringen die overbleven. Hoe kon Antwerpen op amper 11 jaar zoveel schulden wegwerken, waar eerder nooit een andere stad of gemeente zo snel al in geslaagd is. De stad Antwerpen heeft deze schuld namelijk enkel kunnen aflossen door al enkele jaren haar gewicht op het Vlaams niveau te gebruiken of zeg maar eerder te misbruiken.
Vanuit het Vlaams Gemeentefonds gaat er jaarlijks meer dan één vierde of 783 miljoen euro per jaar naar Antwerpen. De regering Jambon nam ook de helft van de ambtenarenpensioenen over van de stad Antwerpen wat overeenkomt met 350 miljoen euro dat nog eens naar de stad Antwerpen vloeit. En afgelopen jaar kon de stad Antwerpen ook nog eens voor ruim 120 miljoen euro uit maar liefst 95 Vlaamse subsidievetpotten bij elkaar sprokkelen. En ook de laatste schuld van 52 miljoen euro kon men in 2023 op het schoon verdiep wegwerken dankzij een annexatie van Borsbeek. Door de gemeentefusie met Borsbeek dat amper 3 miljoen euro aan schulden had wint men namelijk alweer eens de jackpot waarbij Vlaanderen voor maar liefst 50 miljoen euro schulden overneemt van de nieuwe fusiegemeente. Met jaarlijks ruim 1.25 miljard oneerlijke geldtransfers van Vlaamse steun kan elke stad of gemeente nu eenmaal vanzelf schuldenvrij worden en blijven. En dan tellen we hier zelfs nog niet de miljarden euro’s Vlaams geld bij die de komende jaren voor het oplossen van de mobiliteitsproblemen nog naar Antwerpen zullen vloeien.
De verdeling van de middelen uit het Vlaams Gemeentefonds is al jaren compleet scheefgetrokken. De twee grootsteden Antwerpen en Gent gaan nu samen met 40 procent van de middelen lopen. Er gaat inderdaad te veel geld naar Antwerpen en te weinig naar de rest van Vlaanderen. Zo kreeg de stad in 2023 uit het Gemeentefonds liefst 1.488 euro per inwoner, terwijl de andere steden en gemeenten in Vlaanderen het met slechts gemiddeld 270 euro moeten doen. Mijn eigen gemeente Glabbeek krijgt 183,55 euro per inwoner uit het Gemeentefonds.
Het feit dat de stad Antwerpen om amper 11 jaar tijd haar volledige schuld kon afbouwen bewijst dat de geldtransfers vanuit de rest van Vlaanderen naar Antwerpen er namelijk los over gaan. Maar het is niet alleen dankzij een scheefgetrokken Gemeentefonds dat de stad Antwerpen zo snel schuldenvrij kon worden. Ook de Vlaamse subsidies werden de voorbije jaren meer dan ooit gepolitiseerd. Want er bestaan namelijk twee soorten Vlaamse subsidies waar gemeenten beroep kunnen op doen. Je hebt de gereglementeerde Vlaamse subsidies voor pakweg fietspaden, rioleringen, asbestverwijdering, scholenbouw, … waar elke gemeente volgens dezelfde regels beroep kan op doen. Gemeentebesturen die met dossierkennis dus inzetten op deze subsidies kunnen op een eerlijke manier heel wat geld naar hun gemeente halen en doordat hier voor elke stad of gemeente dezelfde regels gelden is hier dus absoluut niets verkeerd aan. Het aantrekken van deze gereglementeerde subsidies vergt vooral inzet en politieke kunde van een gemeentebestuur. Maar daarnaast heb je de oneerlijke subsidiepotten die de regering zelf aanmaakt en waaruit ministers zonder enige reglementering en politieke kunde uit kunnen graaien om enkel aan hun partijvriendjes uit te kunnen delen. Voor N-VA de eerste viool begon te spelen op het Vlaamse niveau waren deze oneerlijke subsidiepotjes veel kleiner, maar gebeurde het uitdelen van deze oneerlijke subsidies ook heel wat subtieler dan vandaag het geval is. Sinds N-VA aan het beleid kwam vloeien er nu al jaren schaamteloos enorme sommen pure politieke subsidies vooral naar de stad Antwerpen. Hierbij moeten we ons als Vlaming toch luidop durven afvragen wat nog het verschil is tussen oneerlijke geldtransfers naar Wallonië waar de PS aan de macht is of naar één Vlaamse stad waar N-VA aan de macht is. Nooit eerder heeft een partijvoorzitter zo schaamteloos Vlaamse middelen getransfereerd naar zijn eigen stad waar hij burgemeester is ten nadele van de rest van Vlaanderen. Als een burgemeester dan durft uitpakken dat hij zijn stad schuldenvrij heeft kunnen maken. En hij het zonder enige schroom blijkbaar de normaalste zaak van de wereld vind dat hij de rest van Vlaanderen hiervoor liet opdraaien dan is het overduidelijk dat de N-VA vandaag de nieuwe Vlaamse PS is geworden.
Ik schrijf deze opinie met duidelijke feiten en cijfers omdat ik als burgemeester niet langer deze oneerlijke geldtransfers -waarvoor ook mijn inwoners moeten opdraaien- niet langer pik. Het is hoogtijd dat Vlaanderen de ware politieke verandering van de kracht van de verankering van de N-VA ontdekt. Mijn dorpje werd recent uitgeroepen tot de beste gemeente van Vlaanderen en ik had om deze titel te bereiken hier geen oneerlijke geldstromen voor nodig, maar voer hiervoor namelijk al 11 jaar met veel inzet een goed en zuinig beleid op “eigen kosten”.
De auteur van deze opinie is Peter Reekmans, burgemeester van Glabbeek (in 2023 uitgeroepen tot de Beste Vlaamse gemeente van Vlaanderen) en gewezen Vlaams Parlementslid
